Stomatologia weterynaryjna stanowi jeden z kluczowych aspektów opieki nad zwierzętami. Choć nie należy ona do specjalizacji, w których może szkolić się lekarz weterynarii, to każdy specjalista powinien dobrze opanować przynajmniej jej podstawy. Wiele chorób zębów i jamy ustnej może bowiem być powodem – lub oznaką – znacznie poważniejszych problemów. O kilku szczególnie niebezpiecznych przypadkach piszemy w niniejszym artykule.
Spis treści:
Charakterystyka tej dziedziny weterynarii
Próchnica zębów
Choroby zapalne przyzębia
Opieka w naszej przychodni
Stomatologia weterynaryjna – co to za dziedzina weterynarii?
Stomatologia oznacza z języka greckiego „naukę o ustach”. Nauka ta, zwana też z łaciny dentystyką, zajmuje się bowiem wszelkiego rodzaju schorzeniami zębów, języka, dziąseł oraz błon śluzowych jamy ustnej. Jest ona o tyle istotna, że uszkodzenia jamy ustnej, poza ewentualnym bólem i innymi dolegliwościami, znacząco utrudniają, a czasem nawet uniemożliwiają, pobieranie pokarmu. Z tego powodu opieka stomatologiczna jest równie ważna u zwierząt i ludzi.
Obecnie lekarz weterynarii nie ma możliwości specjalizowania się w zakresie stomatologii weterynaryjnej. Znajomość podstawowych chorób zębów i przyzębia stanowi jednak kluczową umiejętność każdego lekarza. Wczesne rozpoznanie schorzenia stomatologicznego pozwala często uchronić zwierzę przed poważnymi powikłaniami, a nieraz nawet uratować mu życie.
Z jakimi problemami zmaga się stomatologia weterynaryjna?
Stomatologia weterynaryjna nie obejmuje jedynie zębów, choć to one jako pierwsze kojarzą się z tą dziedziną medycyny. Często jednak to nie w zębach, a w otaczających je tkankach kryją się choroby, które mogą spowodować poważne zagrożenie dla całego organizmu.
Próchnica
Co ciekawe, próchnica zębów, która stanowi najpopularniejszy problem stomatologiczny u ludzi, w weterynarii należy do rzadkości. Wynika to z właściwości śliny najczęściej spotykanych zwierząt domowych – psów oraz kotów. Ślina tych ssaków posiada bardziej zasadowy odczyn, który w pewnym stopniu chroni zęby przed uszkodzeniami przez kwasy obecne w pokarmach. Zaledwie 5% psów zmaga się z próchnicą zębów, kotów natomiast ten problem nie dotyczy prawie w ogóle.
Inaczej sprawa ma się niestety z ssakami roślinożernymi, zwłaszcza ze zwierzętami gospodarskimi, które rzadziej od kotów czy psów odwiedzają gabinety weterynaryjne. Próchnica jest dość częstym problemem u bydła – jej występowanie u kilkuletnich krów dotyczy około 10% osobników. Jeszcze gorzej sprawa się ma w przypadku koni, tutaj częstość występowania próchnicy wynosi aż 20%. Zwierzęta te są zresztą ogólnie mocno narażone na problemy natury stomatologicznej. Konie często borykają się na przykład z hakami, czyli wystającymi, przerosłymi fragmentami zębów przedtrzonowych, które nie ulegają odpowiedniemu ścieraniu.
Choroby przyzębia
Choć psy i koty nie są zbytnio narażone na rozwój próchnicy zębów, to borykają się z innymi chorobami jamy ustnej. Prym wiodą tutaj choroby przyzębia, które mogą doprowadzić nie tylko do utraty zębów, ale też do poważnych problemów ogólnoustrojowych.
Lekarze weterynarii rozróżniają trzy główne stadia choroby przyzębia: zapalenie dziąseł, zapalenie przyzębia oraz paradontozę. Dotykają one najczęściej psów, a wśród nich najbardziej narażeni są przedstawiciele ras małych, u których powierzchnia zębów względem rozmiaru jamy ustnej jest proporcjonalnie największa.
Geneza problemu
Proces zapalny, który daje początek chorobom przyzębia u psów i kotów, rozwija się najczęściej na podłożu kamienia nazębnego. Jest to nic innego, jak zmineralizowana pod wpływem obecnych w ślinie i pokarmie związków chemicznych płytka nazębna. Jej wytwarzanie polega na wydzielaniu glikoprotein i peptydów przez osiadłe na zębach bakterie. W tak powstałej warstwie osadzają się kolejne bakterie, a w sieci glikoprotein więzną sole wapnia i inne związki rozpoczynające tworzenie kamienia. To stąd wynika pozytywna korelacja między powierzchnią zębów a narażeniem na rozwój chorób przyzębia.
Paradontoza
Paradontoza, najbardziej zaawansowane stadium choroby przyzębia, oznacza stan, w którym uszkodzenie tkanek utrzymujących zęby powoduje ich utratę. Choć jest to wyjątkowo niepokojący objaw i może w perspektywie czasu uniemożliwić zwierzęciu pobieranie pokarmu, to nie jest to najgroźniejsze powikłanie choroby zapalnej przyzębia. Bakterie, które kolonizują dziąsła, mogą przedostać się do krwi i drogą naczyń trafić do odległych narządów i tam spowodować kolejne szkody. Wykazano związek nieleczonej choroby przyzębia z rozwojem zapaleń dróg oddechowych i płuc, ropni wątroby i nerek, zapalenia wsierdzia i uszkodzeniem mięśnia sercowego. Zwłaszcza powikłania sercowo-naczyniowe stanowią poważne zagrożenie dla życia zwierzęcia.
Metody zapobiegawcze
Aby zapobiec chorobom zapalnym przyzębia, warto dbać o higienę jamy ustnej zwierzęcia. Na rynku dostępne są specjalne pasty i szczoteczki dedykowane psom i kotom. Zmineralizowanej płytki nazębnej nie da się jednak usunąć tak prostymi metodami; konieczne jest w tym celu przeprowadzenie oczyszczania przy użyciu skalera ultradźwiękowego w przychodni weterynaryjnej.
Stomatologia weterynaryjna na Śląsku – Gliwicka Przychodnia Weterynaryjna
Nasza przychodnia na Śląsku oferuje wyjątkowo szeroki zakres usług z dziedziny stomatologii weterynaryjnej. Nasi lekarze weterynarii przeprowadzają między innymi ekstrakcje chorych zębów, pozwalające na szybkie i bezpieczne usunięcie problemu. Przeprowadzamy także leczenie kanałowe oraz bardzo ważne terapie groźnych chorób przyzębia. Również skalingowanie ultradźwiękowe wchodzi w skład zabiegów prowadzonych w naszej placówce.
Niestandardowe problemy
Poza podstawowymi badaniami i zabiegami z zakresu stomatologii nasi lekarze potrafią stwierdzić i skutecznie leczyć mniej oczywiste problemy z zębami i jamą ustną. Można tu wyróżnić szczególnie leczenie zmian resorpcyjnych (Odontoclastic resorptive lesions), czyli uszkodzeń tkanki zęba skutkujących ścieńczeniem zębiny i szkliwa. Objawia się to delikatnym różowym zabarwieniem korony zęba, spowodowanym prześwitywaniem jego miazgi na zewnątrz. Dobranie odpowiedniego leczenia w tym schorzeniu zależy od konkretnego przypadku i może obejmować zarówno ekstrakcję chorego zęba, leczenie zachowawcze, jak i amputację samej korony. Lekarze weterynarii z naszej przychodni potrafią wybrać najlepsze wyjście w każdym przypadku i skutecznie wyleczyć zmiany resorpcyjne.
Sanacja
Wśród naszych usług oferujemy również kompleksowy przegląd jamy ustnej zwierzęcia, czyli tak zwaną sanację. W trakcie tego badania identyfikuje się i leczy wszystkie możliwe problemy, na jakie natrafi lekarz weterynarii. W zależności od napotkanych nieprawidłowości sanacja może obejmować na przykład piaskowanie zębów, oczyszczanie kieszonek zębowych, terapię zmian zapalnych dziąseł i błon śluzowych, ekstrakcję zniszczonych zębów lub ewakuację ewentualnych ropni.
W każdym przypadku zwierzę, które trafi do naszej przychodni z problemami natury stomatologicznej, może liczyć na profesjonalną pomoc i empatyczne podejście naszych specjalistów. Zapraszamy wszystkich opiekunów do odwiedzin w naszej placówce i do nawiązania kontaktu.