Niestabilność szczytowo-obrotowa – objawy i leczenie
Niestabilność szczytowo-obrotowa wrodzona jest trudna w leczeniu. Najczęściej chorują na nią psy ras małych i miniaturowych. Zazwyczaj przyczyną niestabilności są zmiany rozwojowe, obejmujące niedorozwój lub brak zęba kręgu obrotowego, niedorozwój aparatu więzadłowego zęba czy niedorozwój powierzchni stawowych łączących kręg szczytowy i obrotowy.
Wśród objawów niestabilności szczytowo-obrotowej można wymienić bolesność szyi, różnego stopnia zaburzenia chodu, niedowłady i porażenie czterokończynowe, a nawet zaburzenia oddechowe. Leczenie choroby ma na celu odbarczenie początkowego odcinka rdzenia kręgowego i ustabilizowanie kręgosłupa. Najprostszą metodą jest założenie i długotrwałe utrzymywanie opatrunku usztywniającego głowę, szyję i początkowy odcinek klatki piersiowej. Jednak takie postępowanie rzadko przynosi pożądane efekty.
Zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego w projekcji bocznej. Widoczne znaczne poszerzenie przestrzeni pomiędzy łukiem kręgu szczytowego i wyrostkiem kolczystym kręgu szczytowego (strzałka).
Metody leczenia operacyjnego niestabilności szczytowo-obrotowej obejmują wiele procedur. Kręgi można stabilizować z dostępu dogrzbietowego lub dobrzusznego, przy użyciu metalowych wszczepów i cementu ortopedycznego. Opracowana duża liczba technik operacyjnych świadczy o tym, że nie ma jednej skutecznej metody leczenia tej choroby. Wszystkie opisane zabiegi mają swoje ograniczenia, a ich zastosowanie niesie ze sobą niebezpieczeństwo wystąpienia ciężkich powikłań. To wszystko wynika z faktu, że operowane kręgi są bardzo małe, a zabiegi przeprowadzane w bezpośrednim sąsiedztwie rdzenia przedłużonego i rdzenia kręgowego. Jednak należy mieć świadomość, że niepodjęcie leczenia pacjenta z niestabilnością szczytowo-obrotową prowadzi do jego kalectwa lub śmierci.
Zdjęcie RTG kręgosłupa szyjnego w projekcji bocznej. Stan po założeniu stabilizatora kręgów.
Na zdjęciach przedstawiono przypadek psa, pinczera miniaturowego, suczki w wieku 1 roku i 9 miesięcy. U pacjentki występowały epizody bardzo silnego bólu szyi. W badaniu klinicznym przed operacją stwierdzono jedynie zaburzenia chodu, określane jako “chód paradny”. W przeprowadzonym badaniu MRI stwierdzono niedorozwój zęba kręgu obrotowego i niestabilność szczytowo-obrotową z uciskiem rdzenia kręgowego. Stabilizację kręgosłupa przeprowadzono wykorzystując zmodyfikowany stabilizator Kishigami i szwy obejmujące przyczepy mięśni potylicznych. Uzyskano bardzo dobrą stabilizację kręgosłupa.
