Dysplazja u psa to stosunkowo często występujące schorzenie ortopedyczne, które dotyka przede wszystkim psy dużych ras. Odpowiedzialny opiekun takiego zwierzęcia powinien więc wiedzieć, na co zwracać uwagę i jak postępować w przypadku wystąpienia sygnałów choroby. Kiedy pojawiają się pierwsze objawy i jak je zdiagnozować? Czy chorobie można zapobiec? Jakie możliwości leczenia oferuje obecnie medycyna weterynaryjna? W tym artykule postaramy się odpowiedzieć na te i wiele innych pytań związanych z tym tematem.
Spis treści
Czym jest to schorzenie i jak się objawia?
Pierwsze symptomy u szczeniaka
Rozwój choroby u zwierząt dorosłych
Profilaktyka i leczenie
Aktywność
Dieta
Leczenie
Leczenie chirurgiczne
Czym jest i jak objawia się dysplazja stawów u psa?
Dysplazja stawów u psa to schorzenie, którego pierwsze objawy mogą pojawić się już u kilkumiesięcznego szczeniaka. Polega ono na nieprawidłowym ukształtowaniu stawu biodrowego. U psów cierpiących z powodu tego schorzenia głowa kości udowej jest zbyt luźno połączona z panewką stawu biodrowego, co większa napięcie torebki stawowej i więzadeł w obrębie stawu. To z kolei prowadzi do urazów chrząstki stawowej, a w efekcie sprzyja powstawaniu zmian zwyrodnieniowych skutkujących bólem i kulawizną. W miarę zniekształcania się stawu zmiany stają się coraz poważniejsze, coraz bardziej utrudniają zwierzęciu poruszanie się, a w zaawansowanym stadium mogą doprowadzić nawet do zwichnięcia stawu biodrowego.
Pierwsze symptomy u szczeniąt
Pośród pierwszych objawów choroby, które z łatwością można zauważyć u aktywnego i ciekawego świata szczeniaka, są przede wszystkim niechęć do ruchu i zabawy i ospałość. Ponadto zwierzę cierpiące z powodu bólu stawów biodrowych będzie ostrożnie wstawać i kłaść się na posłaniu, a jego chód będzie sztywny i ostrożny, niekiedy z zauważalną kulawizną tylnych łap. Problematyczne stanie się dla niego wchodzenie po schodach i wskakiwanie na wszelkie podwyższenia. Symptomy te są zazwyczaj wystarczająco niepokojące, by odpowiedzialny opiekun psa zabrał go na wizytę u lekarza weterynarii – diagnostyka w przypadku szczeniąt nie jest więc zazwyczaj zbyt trudna, a wcześnie rozpoczęte leczenie może jeszcze przynieść wymierne rezultaty i spowolnić tempo rozwoju zmian zwyrodnieniowych.
Rozwój choroby u zwierząt dorosłych
Wbrew powszechnemu przekonaniu, dysplazja nie jest chorobą, która musi ujawnić się, gdy szczeniak ma 6-12 miesięcy. Może ona bowiem odezwać się nieco później – najczęściej u psów dwu- czy nawet trzyletnich. Z tego powodu wielu specjalistów zaleca, by psy uznane dotychczas za wolne od dysplazji ponownie badać po zakończeniu rozwoju stawu biodrowego, czyli około ukończenia 2. roku życia. Dopiero wówczas zdjęcie rentgenowskie może dać nam niemal stuprocentową pewność, że staw jest ukształtowany prawidłowo, a choroba się nie rozwija. Należy jednak pamiętać, że nadal nie jest to pewność stuprocentowa – jeśli zwierzę zacznie mieć trudności z poruszaniem się, będzie kuleć czy zacznie niechętnie wstawać z posłania i trudno będzie je zachęcić do dotychczas lubianych zabaw, natychmiast należy skonsultować się z lekarzem weterynarii, aby znaleźć przyczynę zmiany zachowania. Być może nie będzie to dysplazja, ale objawy tego rodzaju nigdy nie są nieuzasadnione i zawsze wymagają interwencji specjalisty.
Profilaktyka i leczenie. Czy dysplazja u psa jest uleczalna?
Na pytanie o to, czy dysplazja u psa jest uleczalna, nie mamy niestety odpowiedzi, na którą liczą zapewne opiekunowie chorujących psów. Nie jest to bowiem choroba, którą da się całkowicie wyleczyć. Niemniej jednak jeśli jej pierwsze objawy zostały wcześnie zauważone, istnieje duża szansa, że procesy zwyrodnieniowe da się zahamować w bardzo dużym stopniu. Dzięki temu zwierzę będzie mogło stosunkowo normalnie żyć i poruszać się bez bólu. Zanim jednak przejdziemy do dostępnych metod leczenia, sprawdźmy, jak zapobiegać wystąpieniu tego schorzenia.
Profilaktyka
Choć chorobę tę uznaje się za charakterystyczną dla psów dużych ras, tylko w niewielkim odsetku przypadków jest ona schorzeniem wyłącznie wrodzonym. Najczęściej na nieprawidłowy rozwój stawu biodrowego ma nie tylko duża waga psa, lecz również to, jak wygląda pierwszych kilka miesięcy jego życia.
Aktywność
Dawniej za zdrowego psa uznawano zwierzę, które jest aktywne od najwcześniejszych chwil życia. Dziś jednak okazuje się, że nadmiar ruchu i zbyt intensywna aktywność może być dla szczeniąt ras dużych ogromnym obciążeniem, które odbije się właśnie na nieprawidłowym rozwoju stawów biodrowych, co z kolei doprowadzi do powstania dysplazji. Opiekunom takich psów zaleca się więc obecnie, aby przynajmniej do 6. miesiąca życia zabierali czworonoga wyłącznie na spokojne spacery na smyczy i uważali na wszelkie urazy stawów. Dobrze jest w tym czasie zapewnić zwierzęciu inne rodzaje aktywności, np. proponując mu zabawy węchowe, naukę sztuczek czy zajmując go wydobywaniem przysmaków z zabawek interaktywnych czy zabawek typu Kong.
Dieta
Skupiając się na zabawach, w których nagrodami są przysmaki, należy jednak pamiętać, że nadmierna waga zwierzęcia również ma negatywny wpływ na rozwój stawów. Szczenię nie powinno więc być przekarmiane, a jeśli nieco przekroczy swoją odpowiednią wagę, odpowiednim sposobem na zgubienie nadmiaru kilogramów będzie dla niego raczej wizyta na basenie czy hydroterapia, a nie bieganie lub nagła dieta.
Co więcej, jeżeli dbasz o dostarczenie zwierzęciu pełnowartościowej, jakościowej karmy w ilości odpowiedniej dla jego wagi i wieku, nie ma potrzeby podawania zwierzęciu żadnych dodatkowych suplementów. Wielu właścicielom wydaje się, że szczenię potrzebuje do prawidłowego rozwoju ogromnych ilości wapnia. To groźny mit – nadmierna suplementacja może raczej zaszkodzić niż pomóc.
Leczenie zachowawcze
Istnieją różne metody leczenia dysplazji stawów u psów, dobierane w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia. U zwierząt, u których nie wystąpiły jeszcze poważne zmiany czy wyraźne objawy, najczęściej leczenie zaczyna się od wprowadzenia zmian we wzorcach aktywności i w diecie. Często poza zmianą diety i wprowadzeniem lekkich ćwiczeń fizycznych (jak np. pływanie czy spokojne spacery na smyczy) zaleca się także fizjoterapię. Na kolejnych etapach rozwoju schorzenia można pomagać psu np. za pomocą zabiegów polegających na wstrzykiwaniu do stawu mieszaniny własnych białek surowicy krwi zwierzęcia. Mają one działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i hamują proces degeneracji tkanek w obrębie stawu. Niektóre kliniki korzystają także z bardziej niekonwencjonalnych metod, jak elektroterapia czy nawet akupunktura.
Leczenie chirurgiczne
W niektórych przypadkach jednak wszystkie te metody mogą okazać się nieskuteczne i konieczna jest operacja. W przypadku tego akurat schorzenia istnieje wiele różnych metod i sposobów na jej przeprowadzenie, a wybór konkretnego z nich zależy m.in. od wieku psa, stopnia zwyrodnienia stawu czy tego, jak podatne było zwierzę na wcześniej stosowane metody leczenia. Leczenie chirurgiczne zawsze wiąże się jednak z koniecznością rehabilitacji, dlatego wybierając specjalistę, do którego udasz się ze zwierzęciem, szukaj placówek oferujących pełny zakres opieki – od diagnostyki przez leczenie zachowawcze i chirurgiczne aż po różne formy i opcje rehabilitacji.
