Choroby odkleszczowe u psa, wraz z coraz większą z roku na rok liczebnością kleszczy, stanowią narastający problem. Większość psów uwielbia spacery, zwłaszcza na łonie natury, podobnie zresztą jak ich opiekunowie. Wspólna przechadzka to przyjemny i zdrowy sposób na zacieśnienie więzi między człowiekiem i zwierzęciem, jednak niestety wiąże się z wieloma niebezpieczeństwami. W okresie letnim (choć coraz częściej także wiosennym i jesiennym) do najważniejszych z nich zaliczają się właśnie kleszcze i przenoszone przez nie choroby. W niniejszym artykule przyjrzymy się najczęstszym chorobom odkleszczowym atakującym psy, najpierw wyjaśniając, jak patogeny dostają się z organizmu pajęczaka do psa.
Spis treści:
Jak kleszcze atakują psy?
Anaplazmoza
Borelioza
Babeszjoza
Kleszczowe zapalenie mózgu
Leczenie
W naszej przychodni
Jak przebiegają zakażenia powodujące choroby odkleszczowe u psa? Poznaj objawy najczęstszych przypadłości, w tym anaplazmozy
Choroby odkleszczowe u psa są oczywiście wynikiem kontaktu z kleszczem. Zwierzęta te należą do pasożytniczych pajęczaków; ich pożywienie stanowi krew kręgowców, a więc leśnych ssaków, gadów, ptaków, a także ludzi i zwierząt domowych. Najczęściej występujące w Polsce rodzaje kleszczy nie są wybredne i mogą żerować na wielu różnych gospodarzach. Jak jednak kleszcz znajduje ofiarę? Pajęczaki te czają się na źdźbłach trawy lub gałęziach drzew, a kiedy zarejestrują przechodzące obok zwierzę, błyskawicznie wskakują (lub spuszczają się) na nie. Kiedy stawonóg znajdzie już na skórze ofiary odpowiednie miejsce, nacina ją swoim ryjkowatym aparatem gębowym i zaczyna pożywiać się wypływającą krwią. To właśnie wtedy dochodzi do zakażenia większością bytujących w ciele kleszczy patogenów.
Anaplazmoza
Anaplazmoza granulocytarna należy do najbardziej szczególnych przypadłości tego rodzaju. Dotyka ona zarówno psy, jak i ludzi. Odpowiadają za nią spokrewnione z popularnymi riketsjami bakterie z rodzaju Anaplasma. Anaplazmoza jest przenoszona przez kleszcze w wielu regionach świata, a jej objawy są wysoce nieswoiste. Zaliczają się do nich apatia, osłabienie, brak apetytu i gorączka, a w ostrych przypadkach – krwotoki, hepato- i splenomegalia, oraz powiększenie węzłów chłonnych. U wielu chorych psów występują również problemy z poruszaniem się.
Charakterystyczny jest obraz mikroskopowy anaplazmozy. Bakterie osiedlają się w białych krwinkach z populacji granulocytów i tworzą w nich osobliwe struktury zwane morulami, dobrze widoczne w rozmazie krwi podczas badań laboratoryjnych.
Borelioza
Borelioza, zwana też chorobą z Lyme, to kolejne zmartwienie zarówno psów, jak i ludzi. Ilość kleszczy zakażonych krętkiem z rodzaju Borrelia stale rośnie, co przekłada się na duże ilości zachorowań każdego roku. Na szczęście, zarówno u ludzi, jak i u psów, borelioza często przebiega bezobjawowo, a organizm dobrze radzi sobie z kontrolowaniem rozwoju bakterii. W innym wypadku choroba daje niespecyficzne objawy, które pojawiają się długo po zakażeniu i dopiero kompleksowe spojrzenie na ich historię może pozwolić ją zidentyfikować .
Krętki żyją w przewodzie pokarmowym kleszcza i dostają się do organizmu psa dopiero kiedy pajęczak żeruje na ofierze już ponad 24 godziny. Tyle bowiem czasu zajmuje im synteza specjalnego białka adhezyjnego, pozwalającego im przetrwać w ciele kręgowca. Bakterie przemieszczają się do aparatu gębowego kleszcza, a następnie wraz z jego śliną dostają się do rany.
U psów rzadko dochodzi do powstania kojarzonego z boreliozą rumienia wędrującego, a nawet jeśli ten wystąpi, to przez sierść jest zwykle niewidoczny. Po kilku miesiącach u zwierzęcia mogą pojawić się takie objawy jak gorączka, osłabienie i trudności z poruszaniem, związane z przewlekłymi zapaleniami stawów.
Babeszjoza
Choroba ta jest powodowana nie przez bakterie, a przez protisty zwierzęce z rodzaju Babesia. One również dostają się do krwi psa wraz ze śliną kleszcza, a następnie wnikają do czerwonych krwinek, gdzie, podobnie jak wirusy i wewnątrzkomórkowe bakterie, zaczynają się dzielić. Po pewnym czasie ilość pasożytów jest tak duża, że zakażony erytrocyt pęka, uwalniając Babesie do osocza, gdzie następnie atakowane są kolejne krwinki. Wynikiem tego stopniowego niszczenia erytrocytów jest niedokrwistość oraz żółtaczka hemolityczna, którą najłatwiej zaobserwować można na błonach śluzowych.
Babeszjoza przebiega gwałtownie i stanowi poważne zagrożenie dla życia zwierzęcia. W krótkim czasie pojawia się wysoka gorączka, krwiomocz i niewydolność krążeniowo-oddechowa. Psy, które nie otrzymają na czas specjalistycznej pomocy, w większości padają.
Należy zwrócić uwagę, że Babesia, podobnie jak krętek boreliozy, może atakować również ludzi.
Odkleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowych
Kolejna choroba, która dotknąć może zarówno psy, jak i ich właścicieli, siejąca prawdziwą grozę w każdym sezonie kleszczowym. Trudno się temu dziwić, ponieważ często bywa śmiertelna w bardzo krótkim czasie od zakażenia. Powodowana jest nie przez bakterie ani inne patogeny komórkowe, a przez wirusy z grupy flawiwirusów.
Zapalenie opon mózgowych rzadko ma poważny przebieg u psów (o wiele częściej u ludzi), jednak kiedy już to się zdarzy, objawy dość mocno przypominają inną chorobę wirusową, wściekliznę. Występuje gorączka, drgawki, osłabienie, zdarza się porażenie kończyn, a pies może być nienaturalnie agresywny. Zgon może nastąpić już w kilka dni od wniknięcia wirusa do organizmu.
Odkleszczowe zapalenie mózgu i opon mózgowych jest szczególnie dużym problemem nie przez samo zagrożenie dla zwierzęcia, ale przez fakt, że kleszcze mogą przenieść wirusa z psa na jego właściciela, dla którego niebezpieczeństwo będzie wówczas o wiele poważniejsze.
Leczenie chorób odkleszczowych u psa
Leczenie chorób odkleszczowych jest zależne od ich natury. W przypadku chorób bakteryjnych lekarz weterynarii może zalecić antybiotyki (między innymi β-laktamy), a na babeszjozę stosuje się leki pierwotniakobójcze (Imizol). Choroby wirusowe leczy się przede wszystkim objawowo – tu należy zwrócić uwagę, że niestety brak jest obecnie szczepionki na odkleszczowe zapalenie opon mózgowych.
W Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej
Skuteczne leczenie wymaga przede wszystkim kompleksowej konsultacji z placówką weterynaryjną i profesjonalnej diagnostyki. W tym właśnie specjalizują się nasi lekarze, którzy następnie wdrożą odpowiednie leczenie. Choroby odkleszczowe traktujemy bardzo poważnie, podobnie jak kwestię komfortu naszych pacjentów. Zapraszamy do nawiązania kontaktu i skorzystania z szerokiej oferty naszej przychodni.