Badanie serca u psa nie należy do pierwszych czynności, z jakimi większości właścicieli kojarzy się wizyta u lekarza weterynarii. Zazwyczaj myślimy w pierwszej kolejności o szczepieniach ochronnych, odrobaczeniu, ewentualnie zabiegach kastracji lub sterylizacji. Tymczasem kardiologia stanowi bardzo ważną część weterynarii, zwłaszcza w kontekście psów, z których wiele jest narażonych na choroby sercowo-naczyniowe.

Spis treści:
Czym zajmuje się kardiologia?
Choroby
Kardiologia u zwierząt
Osłuchiwanie
Elektrokardiografia
Opieka w naszej przychodni

Dlaczego tak ważne jest badanie serca u psa?

Zacznijmy od tego, że badanie serca u psa jest ściśle związane z kardiologią weterynaryjną. Czym ona dokładnie jest? Kardiologia to dziedzina medycyny zajmująca się chorobami serca oraz układu krążenia. Serce u ludzi, psów oraz innych ssaków jest jedną z najbardziej zaawansowanych konstrukcji zaprojektowanych przez naturę. Organ ten składa się z czterech przestrzeni, które dzielimy na dwa przedsionki i dwie komory. Działanie przedsionków i komór dzieli cały układ krążenia na tak zwany mały (płucny) oraz duży. Prawa komora tłoczy krew do płuc, gdzie zostaje ona natlenowana i trafia do lewego przedsionka, a następnie lewej komory. Krew wypychana jest do krążenia ustrojowego, gdzie trafia ona do wszystkich innych narządów. Odtleniana krew trafia do prawego przedsionka, a stamtąd do prawej komory i cały cykl powtarza się na nowo. Prawidłowe funkcjonowanie tego systemu jest konieczne do życia, a jakiekolwiek zakłócenia powodują problemy odczuwane przez cały organizm.

Psie serca są zróżnicowane pod względem rozmiaru, tak jak i poszczególne rasy psów różnią się wielkością. Wszystkie są jednak narażone na choroby i uszkodzenia mięśnia sercowego, a w zależności od jednostki chorobowej ryzyko to może być większe u małych lub dużych ras.

Na jakie choroby kardiologiczne zapadają nasze czworonogi?

Choroby kardiologiczne u psów mogą mieć podłoże genetyczne, zakaźne, a nawet toksykologiczne. Niezależnie od etiologii, mogą one doprowadzić do znacznego upośledzenia sprawności tego narządu i w konsekwencji do śmierci zwierzęcia.

Jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób serca u ras małych jest endokardioza zastawki mitralnej. Ta dwupłatkowa zastawka oddziela lewy przedsionek od lewej komory, zapobiegając cofaniu się krwi z komory do przedsionka. W endokardiozie pojawiają się zmiany zwyrodnieniowe i zwłóknienia, które deformują zastawkę i mogą spowodować wypadanie jej płatków. W efekcie krew podczas skurczu lewej komory cofa się do przedsionka. Prowadzi to do niedotlenienia tkanek, ale też do przerostu przedsionka, który musi pomieścić zbyt dużą ilość krwi, a nawet do obrzęku płuc, spowodowanego upośledzonym odpływem. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia zwierzęcia.

Duże psy narażone są natomiast szczególnie na rozwój kardiomiopatii rozstrzeniowej. Rozstrzenią nazywa się poszerzenie światła jam serca bez pogrubienia ich ścian. Dochodzi do niej w wyniku zbytniego obciążenia mięśnia sercowego, na przykład w okresie szybkiego wzrostu zwierzęcia. Kardiomiopatia rozstrzeniowa prowadzi do niewydolności serca typu skurczowego, to znaczy, że mięsień nie może się wystarczająco wydajnie kurczyć, by pompować krew. Prowadzi to do niewydolności krążenia, a w perspektywie czasu do zatrzymania akcji serca i zgonu.

Zdrowe psy

Jakie są inne popularne schorzenia i powody ich występowania?

U psów dość często stwierdzane są również inne rodzaje kardiomiopatii. Dotyczy to na przykład kardiomiopatii przerostowej, w której ściany mięśnia sercowego stają się nadmiernie pogrubione. Chorobie tej towarzyszy niewydolność typu rozkurczowego, zatem serce nie może zassać odpowiedniej ilości krwi w wystarczająco krótkim czasie. Szczególnym typem kardiomiopatii jest prawokomorowa kardiomiopatia arytmogenna, która rozwija się przede wszystkim u psów w podeszłym wieku. W tym schorzeniu tkanka mięśniowa prawej komory powoli przerasta tłuszczem, który upośledza przewodzenie we włóknach. Prowadzi to do niebezpiecznych zaburzeń rytmu serca.

Do upośledzenia pracy serca mogą doprowadzić również zaburzenia elektrolitowe i metaboliczne, choroby zakaźne oraz procesy miażdżycowe, zachodzące najbardziej intensywnie u starszych oraz otyłych psów. Ich efektem może być zawał mięśnia sercowego, powstający w wyniku przytkania tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe i następującego niedokrwienia. Zawał jest stanem zagrażającym życiu psa, który wymaga szybkiej pomocy weterynaryjnej.

Co obejmuje badanie echo serca u psa?

Ponieważ organizm psa jest podobny w swej budowie do ludzkiego, badanie echo serca u czworonoga ma dość zbliżony proces do badań u człowieka. Oczywiście używane do nich przyrządy muszą być dostosowane rozmiarem i kształtem do badania zwierząt.
Echo serca to określenie na popularne badanie, które sprowadza się do ultrasonografii serca. Pozwala ono oznaczyć nie tylko wielkość mięśnia, ale też wymiary komór i przedsionków, grubość ścian i prawidłową czynność kurczliwą.

Badanie tonów serca przy użyciu stetoskopu należy do podstawowych badań w praktyce lekarskiej. Jednak również w weterynarii stetoskop ma swoje zastosowanie. Przyrządy weterynaryjne są mniejsze od tych przeznaczonych dla ludzi, ale zasada ich działania jest dokładnie taka sama. Dźwięk generowany przez zamykanie się zastawek zostaje przeniesiony na membranę w głowicy i poprzez przewód dociera do uszu badającego. Jest to bardzo proste badanie, ale pozwala wykryć takie wady, jak niedomykalność lub zwężenie którejś z zastawek, a także niemiarowość rytmu.
Cena badania serca u zwierzęcia jest uzależniona od konkretnego gabinetu weterynaryjnego, pacjenta oraz przeprowadzanych zabiegów.

Echokardiografia

EKG to kolejne badanie przeprowadzane rutynowo u ludzi. U psów wykonuje się je dokładnie na takiej samej zasadzie, jednak ułożenie elektrod elektrokardiografu jest inne. Zazwyczaj znajdują się one na pachach, pachwinach i klatce piersiowej zwierzęcia. Elektrokardiogram, który jest produktem tego badania, to nic innego jak wykres ilustrujący rozchodzenie się pobudzenia elektrycznego w mięśniu sercowym. Pozwala on więc wykryć wszelkie zaburzenia przewodnictwa – na elektrokardiogramie można wykryć bloki zatokowo-przedsionkowe, przerosty poszczególnych elementów serca, a także ślady po świeżym zawale serca.

Oferta Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej

W Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej świadczymy szeroki zakres usług z zakresu zwierzęcej kardiologii. Nie tylko prowadzimy komplet badań diagnostycznych, z EKG i badaniami obrazowymi włącznie, ale też wykonujemy operacje na sercu, takie jak naprawa wad wrodzonych (przetrwały łuk aorty i przewód Botalla), punkcję osierdzia i usuwanie ewentualnych zmian guzowatych. Zachęcamy do nawiązania kontaktu i zapraszamy do odwiedzin w naszej placówce i skorzystania z fachowej pomocy specjalistów, jeżeli Twój pupil potrzebuje medycznej pomocy.