Paraliż u psa niewątpliwie wprawi każdego opiekuna zwierzęcia w niepokój. Trudno o bardziej stresującą sytuację związaną z czworonogiem, niż utrata przez niego możliwości poruszania się, która czasem przebiega powoli i stopniowo, a czasem spada nań nagle. Przerażony opiekun zwykle dość szybko udaje się po pomoc do lekarza weterynarii. Dalszy los zwierzęcia zależy od postawionej diagnozy i podjętego leczenia.
Spis treści:
Charakterystyka problemu
Objawy
Możliwe przyczyny
Dolegliwości trawienne
Padaczka
Choroby z ucisku rdzenia kręgowego
Leczenie
Czym jest paraliż u psa?
Paraliżem (lub porażeniem) u psa nazywa się stan, w którym dany mięsień lub grupa mięśni w organizmie zwierzęcia traci możliwość ruchu. Może on być spowodowany zarówno uszkodzeniem włókien nerwowych, połączeń nerwowo-mięśniowych, jak i ośrodkowego układu nerwowego. W zależności od etiologii obraz paraliżu może być zróżnicowany, jednak w każdym przypadku utrudnia on lub całkowicie uniemożliwia poruszanie się.
Paraliż kończyn u psa jest często bardzo wyraźnie widoczny. Może on objąć jedną kończynę lub ich większą liczbę, w zależności od umiejscowienia uszkodzenia, które go powoduje. Bardzo poważne przypadki paraliżu mogą dotyczyć nie tylko mięśni odpowiedzialnych za poruszanie się, ale też na przykład mięśni oddechowych, co stanowi poważne zagrożenie dla życia zwierzęcia.
Objawy
Unieruchomieniu poszczególnych mięśni mogą towarzyszyć różnorakie objawy poboczne, zależne od przyczyny paraliżu. Jeśli uszkodzeniu ulega nerw zaopatrujący dany mięsień, mówimy wtedy o uszkodzeniu dolnego neuronu ruchowego. Powoduje ono tzw. niedowład wiotki, w którym mięśnie są rozluźnione. Natomiast w uszkodzeniu dróg piramidowych, czyli górnego neuronu ruchowego, obserwuje się niedowład spastyczny, charakteryzujący się wzmożonym napięciem mięśniowym w porażonej kończynie. Paraliżom idącym w parze z chorobami neurologicznymi, takim jak padaczka, towarzyszą często drgawki.
Przyczyny paraliżu tylnych kończyn u psa
Najczęściej występującym u psów paraliżem, dotyczącym więcej niż jednej kończyny, jest paraliż kończyn tylnych, który może mieć wiele przyczyn. Zwierzę dotknięte nim musi wlec tylną połowę ciała po ziemi, co bardzo utrudnia albo całkowicie uniemożliwia poruszanie się. Może on trwać tylko chwilę, jak również utrzymywać się stale, w zależności od przyczyny. Niektóre z nich mogą okazać się dla opiekuna dość zaskakujące.
Dolegliwości trawienne
Chwilowy paraliż u psa może mieć tak prozaiczną przyczynę, jak problemy ze strony układu pokarmowego. Nadmierna ilość gazów w żołądku lub jelitach drażni sploty nerwowe, nie tylko sprawiając zwierzęciu uciążliwy ból, ale też powodując czasowy niedowład kończyn. Taki stan można rozpoznać po głośnych, burczących dźwiękach dochodzących z brzucha psa oraz częstym odbijaniu. Problem znika po usunięciu gazów i wdrożeniu odpowiedniej diety.
Wyziębienie
Inną przyczyną tymczasowego paraliżu jest wyziębienie organizmu, zwane popularnie przewianiem. Wychłodzenie, zwłaszcza dolnych partii ciała, sprzyja występowaniu infekcji i tworzeniu się stanów zapalnych, które uszkadzają włókna nerwowe. Leczenie jest przede wszystkim objawowe – przewianego psa należy ogrzewać i masować delikatnie zesztywniałe mięśnie.
Stany padaczkowe
Psy, podobnie jak ludzie, chorują na padaczkę. Choroba ta, charakteryzująca się nieprawidłowym rozchodzeniem się fal elektrycznych w mózgu, powoduje bardzo różne objawy, od utraty świadomości, przez drgawki, zaburzenia równowagi, aż po niedowłady i porażenia kończyn. Występuje u psów dość często, szacuje się, że cierpi na nią nawet 5% wszystkich osobników. Niektóre rasy cechują się szczególną predyspozycją do występowania padaczki – należą do nich przede wszystkim owczarki, berneński pies pasterski i golden retriever. Leczenie padaczki sprowadza się do terapii farmakologicznej, która ma na celu uregulowanie czynności układu nerwowego.
Ucisk na rdzeń kręgowy
Długotrwały paraliż nóg u psa może być spowodowany uszkodzeniem kręgosłupa, które powoduje ucisk na włókna rdzenia kręgowego. Popularnym typem uszkodzenia u psów są dyskopatie, czyli zaburzenia struktury krążków międzykręgowych, zwanych potocznie „dyskami”. Krążki oddzielają od siebie poszczególne kręgi, umożliwiając kręgosłupowi ruchomość. Amortyzują one nacisk i rozpraszają obciążenia. Każdy krążek składa się z pierścienia włóknistego, złożonego ze zbitej, wytrzymałej substancji, który otacza miękkie, galaretowate jądro miażdżyste. Uszkodzenia w obrębie tych struktur noszą u psów nazwę zespołu Hansena (nie należy mylić go z chorobą Hansena występującą u ludzi, czyli trądem). Wyróżnia się trzy odmiany tego zespołu. Typ I dotyczy głównie psów ras małych i rozpoczyna się w młodym wieku. W tej postaci zespołu Hansena pierścień włóknisty ulega powolnemu rozrywaniu, a jądro miażdżyste wylewa się na zewnątrz – stan taki nazywa się przepukliną krążka. Przemieszczone jądro miażdżyste uciska na rdzeń kręgowy, powodując postępujący niedowład, aż do całkowitego paraliżu. Choroba ta ma ostry przebieg z udziałem stanu zapalnego, który pogłębia się z czasem.
Typ II zespołu Hansena przebiega wolniej i początkowo może nie dawać widocznych objawów. Pojawia się on zazwyczaj u starszych psów ras dużych, takich jak owczarek niemiecki i golden retriever. W tej postaci choroby krążek nie ulega uszkodzeniu i deformacji, a w nienaruszonej formie powoli wysuwa się spomiędzy kręgów. Wynika to z jego stwardnienia na skutek mineralizacji, które znacząco zmniejsza jego elastyczność. III typ choroby Hansena jest najłagodniejszy i zwykle nie powoduje paraliżu. W jego przebiegu następuje mechaniczne uszkodzenie pierścienia włóknistego, a jądro miażdżyste wydostaje się na zewnątrz, zwykle jednak nie powodując ucisku na rdzeń kręgowy. Ten typ choroby można z powodzeniem leczyć farmakologicznie i zachowawczo. Typy I i II często wymagają niestety interwencji chirurgicznej.
Leczenie paraliżu u psa
Leczenie paraliżu u psa zależy od jego przyczyny. Na przykład w padaczce leczeniem z wyboru są leki przeciwdrgawkowe, regulujące przepływ fal elektrycznych w mózgowiu. Niedowłady powodowane przewianiem i wyziębieniem dobrze odpowiadają na ogrzewanie i masaże, a choroby zapalne na leki steroidowe. W ciężkich dyskopatiach konieczna jest operacja kręgosłupa.
Leczenie w Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej
Skuteczne zidentyfikowanie przyczyn paraliżu oraz jego efektywne leczenie wymaga odpowiednio przeprowadzonej diagnostyki i starannie rozplanowanego postępowania terapeutycznego. Z pomocą przychodzą liczne usługi z zakresu weterynaryjnej neurologii oraz chirurgii, które znajdują się w ofercie Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej. Nasza placówka na Śląsku zapewnia pomoc każdemu czworonożnemu pacjentowi. Serdecznie zapraszamy do skorzystania z naszych usług wszystkich opiekunów, których niepokoi stan ich podopiecznych. Oznak paraliżu nie można lekceważyć, dlatego zachęcamy do jak najszybszego skorzystania z pomocy naszych specjalistów. Zapraszamy do kontaktu.