Dermatologia weterynaryjna – zwierząt to rozległa dziedzina zajmująca się jednymi z najczęściej występujących schorzeń, z jakimi właściciele pupili odwiedzają przychodnie i kliniki weterynaryjne. Mowa tu o wszelkich infekcjach związanych z chorobami skóry i uszu, których powodami mogą być zarówno alergie, jak i choroby zakaźne naszych ulubieńców. Nie czekaj, aż twojemu psu czy kotu przejdzie odwieczne drapanie się – odwiedź lekarza weterynarii i dowiedz się, co mu dolega!
Spis treści
Dermatologia zwierząt w Gliwickiej Klinice Weterynaryjnej
Atopowe zapalenie skóry u psa
Alergia pokarmowa u psa i kota
Zaraźliwe choroby dermatologiczne u zwierząt
Jak zapobiegać chorobom dermatologicznym u zwierząt?
Czym zajmują się lekarze z Gliwickiej Kliniki Weterynaryjnej specjalizujący się w dermatologii zwierząt?
Dermatologia weterynaryjna – zwierząt dotyczy wszystkich problemów, jakie może mieć pupil ze swoją skórą. Jeśli twój zwierzak intensywnie się drapie, wygryza pewne miejsce w ciele bądź dziwnie potrząsa uchem, mogą to być symptomy schorzeń dermatologicznych, które wymagają interwencji lekarza weterynarii.
Aby kompleksowo przebadać pacjenta i ustalić, jaki rodzaj choroby (nazywanej także dermatozą) mu dokucza, specjalista powinien przeprowadzić odpowiednie badania. W ich obręb wchodzą liczne zabiegi, dzięki którym możliwe będzie odróżnienie źródeł schorzeń, które po zwykłych oględzinach mogą wydawać się trudne do jednoznacznej identyfikacji.
Podstawowa i zaawansowana diagnostyka dermatologiczna obejmuje następujące działania i badania:
Zeskrobiny skóry
Zeskrobiny skóry to najczęściej wykonywany test diagnostyczny dotyczący chorób skóry u zwierząt. Jedno z najprostszych i najszybszych badań pozwalających rozpoznać wiele schorzeń o podłożu pasożytniczym. Próbka skóry pobierana jest przy pomocy skalpela powierzchniowo lub głęboko, niejednokrotnie potrzebne jest również obszarowe przystrzyżenie sierści zwierzęcia. Roztocza podejrzane o wywołanie chorób u psów najliczniej bytują w okolicach małżowin usznych oraz bocznych obszarach stawów łokciowych. W przypadku kotów zaleca się pobranie zeskrobin z obszaru bocznej powierzchni ramienia. Próbki zainfekowanej skóry trafiają na specjalne szkiełko powiększające, dzięki któremu możliwe jest przyjrzenie się przyczynie choroby.
Badanie otoskopowe
Badanie otoskopowe to odstawowe badanie laryngologiczne wykorzystywane w diagnostyce zapalenia ucha środkowego. Dzięki specjalnemu wziernikowi nazywanemu otoskopem możliwe jest dokładne przyjrzenie się kanałom słuchowym zwierzęcia i sprawdzenie ich stanu.
Wymaz z zewnętrznego przewodu słuchowego
Dzięki wymazowi z ucha pacjenta można dokonać posiewu, dającego odpowiedź, czy źródło infekcji ma charakter bakteriologiczny, czy też grzybiczy.
Badanie cytologiczne
Badanie cytologiczne dotyczy wydzieliny z uszu zwierząt oraz zmian skórnych. Dzięki cytologii lekarz może zaproponować trafne leczenie już podczas pierwszej wizyty w klinice. Badanie cytologiczne przeprowadzane jest pod mikroskopem.
Biopsja skóry
Biopsja skóry to jedno z najszybszych i najmniej inwazyjnych badań dostarczających lekarzowi weterynarii informacji na temat patologicznych procesów zachodzących w skórze naszego pupila. Najczęściej wykorzystuje się biopsję aspiracyjną cienkoigłową nazywaną także BAC, gdzie stosuje się cienką igłę iniekcyjną o średnicy mniejszej lub równej 1 mm. Pobrane próbki tkanek przekazywane są do wykonywanego pod mikroskopem badania cytopatologicznego. Inna metoda to biopsja wycinkowa, zakładająca pobranie fragmentu zainfekowanej skóry do dalszych badań.
Śródskórne testy alergiczne
To testy dające możliwość ustalenia, czy nasze zwierzę nie cierpi na nawracającą alergię na któryś z testowanych alergenów. W Gliwickiej Klinice Weterynaryjnej wykonuje się testy na 20 najczęściej spotykanych alergenów. Przebieg takiego zabiegu polega na wygoleniu sierści zwierzaka z okolic klatki piersiowej, a następnie wykonaniu niewielkich oznaczeń przy pomocy specjalistycznego mazaka.Oznaczenia to punkty, w które wbita zostanie igła, a pod skórę zwierzęcia wstrzyknięte zostaną preparaty zawierające różne czynniki uczulające w formie rozcieńczonego płynu. Jeśli któryś z nich po upływie około 30 minut wywoła reakcję alergiczną, właściciel może podjąć odpowiednią terapię odczulającą. Na badania przyprowadzić można jedynie zdrowe zwierzęta, bez aktywnej lekoterapii i zapaleń skóry.
Odczulanie
Terapia odczulająca przeznaczona jest dla zwierząt, przy których śródskórne testy alergiczne wykazały nadwrażliwość na konkretny czynnik. Jeśli wiemy, jaki alergen szczególnie dokucza naszemu psu, czy kotu, możemy podjąć bezpośrednie leczenie oparte na farmakologii przygotowanej specjalnie pod potrzeby czworonożnego pacjenta.
Lekarz weterynarii z doświadczeniem w badaniach dermatologicznych jest w stanie skutecznie zdiagnozować większość chorób nękających skórę naszych podopiecznych. Dzięki zaawansowanym metodom diagnostycznym możliwe jest rozpoznanie schorzenia, a następnie zaplanowanie konkretnego leczenia. Sprawdź, z jakimi chorobami dermatologicznymi u psów najczęściej zmagają się lekarze weterynarii.
Atopowe zapalenie skóry u psa, czyli jedna z najczęstszych zwierzęcych chorób dermatologicznych
Atopowe zapalenie skóry u psa, nazywane także atopią, jest jednym z najczęściej występujących schorzeń alergicznych u psów. Ma podłoże genetyczne i tendencje do nawracania, przez co ciężko je jednoznacznie rozpoznać i leczyć. Choroba objawia się zazwyczaj między pierwszym a trzecim rokiem życia zwierzęcia, choć zdarzają się sytuacje, w których pierwszych symptomów atopii dopatrywać się można już u trzymiesięcznych szczeniaków, albo przeciwnie – psów po szóstym roku życia.
Objawy atopowego zapalenia skóry u psa
Pierwszym i najbardziej zauważalnym objawem atopii jest dokuczliwy świąd. Pies niezwykle często się drapie, co niejednokrotnie prowadzi do podrażnień, wyłysiałych obszarów czy nawet stanów zapalnych skóry. Rozdrapane strupy często padają ofiarą nadkażenia bakteryjnego, a stąd prosta droga do poważniejszych schorzeń, jak na przykład ropne zapalenie naskórka. Miejscami sierść czworonoga może przybierać odmienne barwy.
Atopowe zapalenie skóry utrzymuje się najczęściej w konkretnych miejscach, tworząc swoistą “mapę” na ciele czworonoga. Skupiska chorobowe znajdziemy głównie na głowie psa, w okolicach uszu, brzucha i łap, a także na szyi czy pachwinach. Pies potrafi także maniakalnie wylizywać objęte chorobą miejsca lub ocierać się o meble, rośliny czy dywany w celu przyniesienia ulgi swędzącym obszarom.
Objawy mogą mieć charakter okresowy bądź stały. Z atopowym zapaleniem skóry często wiąże się także alergia na różnego rodzaju czynniki uczulające – kurz, pylące rośliny, bądź pchły.
Jak zdiagnozować atopowe zapalenie skóry?
Atopia wykazuje objawy podobne do alergii pokarmowej i wielu innych chorób wynikających z nadwrażliwości na alergeny, dlatego w diagnozie niezbędna jest współpraca lekarza weterynarii i właściciela zwierzęcia. To osoba, która mieszka z pupilem na co dzień odpowiedzialna jest za pilną obserwację czworonoga. Właściciel powinien zaobserwować, w jakich momentach objawy się nasilają, a jeśli choroba ma charakter sezonowy – ustalić czynnik, który może wzmagać symptomy atopii.
Zanim dojdzie do ostatecznej diagnozy atopowego zapalenia skóry, lekarz weterynarii zapoznaje się z historią chorób czworonoga, aby móc wykluczyć inne powody generowania objawów.
Czy atopowe zapalenie skóry można leczyć?
Pies, który cierpi na uporczywe nawroty choroby może diametralnie zmienić swoje zachowanie względem ludzi i innych zwierząt znajdujących się bezpośrednio w jego otoczeniu. Bywa drażliwy i apatyczny, całą energię wkładając w próbach przyniesienia ulgi męczonej przez świąd skórze
Atopowe zapalenie skóry u psa powinno się leczyć. Na rynku dostępne są nowoczesne leki przynoszące zwierzęciu ulgę w codziennych zmaganiach ze świądem. Niejednokrotnie pomaga również zabranie pupila na specjalne odczulanie alergiczne.
Jak poradzić sobie z alergią pokarmową u psa i kota? Poznaj sposoby dermatologicznego leczenia zwierząt
Jedną z istotniejszych przyczyn, dla których w murach Gliwickiej Kliniki Weterynaryjnej pojawiają się zmartwieni właściciele zwierząt, u których występują objawy chorób dermatologicznych, jest nieodpowiednie żywienie. Alergie pokarmowe mogą wystąpić u zwierzaków w każdym wieku, uprzykrzając życie zarówno samym czworonogom, jak i ich posiadaczom. Dowiedz się, które pokarmy mogą uczulać zwierzaka oraz jak wygląda leczenie alergii!
Alergia pokarmowa u kota
Alergie pokarmowe występują znacznie częściej u kotów, niż u psów. Są to schorzenia o podłożu immunologicznym i objawiają się w formie indywidualnej reakcji alergicznej danego zwierzęcia na czynnik uczulający zawarty w pokarmie.
Każdy rodzaj pokarmu, który zawiera choćby śladowe ilości alergenu, stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia zwierzęcia. Do produktów, które najbardziej uczulają koty zaliczają się:
- białka (np. z jajka kurzego)
- wołowina,
- jagnięcina,
- ryby,
- przetwory mleczne.
Należy w tym momencie odróżnić alergię (która jest reakcją układu odpornościowego) od nietolerancji na wybrany produkt, która wiąże się bezpośrednio z układem trawiennym i zaburzonym funkcjonowaniem jego enzymów.
Objawy i diagnoza kociej alergii pokarmowej
Objawy alergii pokarmowej u kotów ze względu na podobieństwo objawów często mylone są z atopowym zapaleniem skóry, co może nastręczać trudności w postawieniu odpowiedniej diagnozy. Głównymi symptomami schorzenia jest świąd, zaczerwienienie skóry oraz łupież. Czasem występują również objawy dotyczące pracy przewodu pokarmowego, jak biegunka czy wymioty. Choroba najczęściej ukazuje się u kotów, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia. Alergia zwykle jest przewlekła, choć zdarzają się przypadki samoistnego ustąpienia uczulenia. Ze względu na szorstki, drapiący język, cierpiące na alergię koty niejednokrotnie intensywnie wylizują objęte chorobą miejsca, co prowadzi do matowienia a nawet łysienia sierści.
Jeśli mamy podejrzenia, że nasz pupil cierpi na alergię, należy bezzwłocznie udać się do lekarza weterynarii z doświadczeniem w dziedzinie dermatologii zwierzęcej. Rozpoznanie choroby odbywa się na podstawie wykluczenia pozostałych schorzeń dających podobne objawy. Następnie lekarz przygląda się zmianom skórnym i podejmuje odpowiednie badania wspomagające dalszą diagnozę. Wykonuje się badania bakteriologiczne na podstawie próbek skóry uczulonego zwierzęcia, badania krwi, które mogą wykazać obecność przeciwciał produkowanych przeciwko konkretnym alergenom oraz testy skórne, których działanie opiera się na wstrzykiwaniu kotu różnych czynników uczulających w formie rozcieńczonego płynu. Jeśli w miejscu wkłucia wystąpi podrażnienie, oznacza to, że udało się wytypować jednego ze “sprawców” alergii. Należy pamiętać jednak, że każde zwierzę (zupełnie jak człowiek) może być uczulone na więcej niż jeden alergen.
Dieta eliminacyjna jako forma leczenia alergii pokarmowej
Najskuteczniejszą metodą zdiagnozowania uczulającego czynnika w przypadku alergii pokarmowej jest wprowadzenie diety eliminacyjnej. Jest to forma diagnozy wyjątkowo wymagająca dla właściciela zwierzęcia, gdyż aby była skuteczna, zakłada zrewolucjonizowanie codziennego menu kota oraz stuprocentową konsekwencję we wprowadzaniu nowych jadłospisów. Trudno osiągnąć efekty, jeśli posiadamy kota, który swobodnie porusza się po podwórku czy ogrodzie, dlatego na czas diety eliminacyjnej mruczek powinien pozostać zwierzęciem wyłącznie domowym.
Karmienie kota powinno odbywać się wyłącznie w formie zaleconej przez lekarza weterynarii. Bez względu na to, czy dieta dotyczyć będzie podawania pupilowi specjalistycznej karmy leczniczej, czy też domowego jedzenia przyrządzonego w oparciu o konkretny przepis, właściciel zobowiązany jest wprowadzić żelazną zasadę niedokarmiania mruczącego czworonoga. To zadanie może być trudne, zważywszy na przyzwyczajenia (zarówno nasze, jak i kota), ale kiedy na szali postawione zostaje zdrowie ukochanego zwierzaka, należy nauczyć się odmawiać mu ulubionego przysmaku.
Jeżeli po zastosowaniu nowej formy żywienia objawy alergii ustąpią, uzyskujemy informację, że przyczyną uczulenia był któryś ze składników poprzedniego menu. Dla pewności można na powrót zaserwować starą formę żywienia – jeśli objawy alergii wystąpią ponownie, mamy pewność, że to kwestia złej diety.
Leczenie alergii pokarmowej po wykryciu czynnika uczulającego zawęża się do ścisłej kontroli kociego jadłospisu – nie możemy pozwolić na to, aby zwierzak ponownie narażał się na alergeny. Niejednokrotnie wymaga to zmiany wieloletnich przyzwyczajeń żywieniowych naszego mruczka i może budzić jego protesty. Wszystko rozwiąże jednak kwestia przyzwyczajenia.
Alergia pokarmowa u psa
Postępowanie w przypadku alergii pokarmowej u psa niewiele różni się od metodologii podejmowanej w przypadku uczulonego kota. Należy jednak pamiętać, że w przypadku podjęcia diety eliminacyjnej u naszego psiego towarzysza kłopotliwa staje się kwestia wypuszczania go luzem na podwórko. Psy należą do zwierząt, które w większości zjadają wszystko, co wyda im się interesujące. Wśród znalezionych na zewnątrz rozmaitości mogą pojawiać się czynniki alergizujące, które swoimi objawami zaburzą obserwacje płynące z ścisłego przestrzegania diety eliminacyjnej. Dlatego na czas prowadzenia badań należy ograniczyć się do wychodzenia z psem na smyczy. Alternatywą jest wypuszczanie czworonoga jedynie w miejsca całkowicie pozbawione ryzyka zjedzenia czegoś nieodpowiedniego.
Zaraźliwe choroby w dermatologii zwierząt, czyli jak walczyć z grzybicą skóry u psa i kota?
Dermatologia weterynaryjna to nie tylko przypadki związane z alergią. Duża część odwiedzin w klinikach i przychodniach weterynaryjnych spowodowana jest atakiem pasożytów, bakterii i grzybów na skórę naszych zwierzaków. Związane z nimi choroby to głównie grzybica, nużyca, ropne zapalenia skóry, liszajec, zapalenie mieszków włosowych czy zapalenie fałdów skóry.
Grzybica skóry u psa i kota
Pierwsze objawy grzybicy skóry u psa stosunkowo łatwo jest poznać. Czworonóg intensywnie traci sierść, która staje się matowa i przerzedzona. Jeśli na skórze naszego ulubieńca dostrzegamy łyse miejsca, należy bezzwłocznie zaplanować wizytę u lekarza weterynarii. Im szybciej grzybica zostanie rozpoznana, tym łagodniejsze leczenie czeka cierpiącego na schorzenie psa. Właścieiele powinni pamiętać, ze grzybica to zaraźliwa choroba, która bez problemu przedostaje się na linii pies-człowiek. Schorzenie szczególnie niebezpieczne jest dla małych dzieci i osób w podeszłym wieku. Z tego powodu nie należy lekceważyć nawet najmniejszych podejrzeń, jakie budzi dziwny wygląd skóry naszego pupila. A jeszcze lepiej zapobiegać, niż leczyć!
Dermatofitoza u psa i kota
Grzybica skóry wywoływana przez grzyby z wielokomórkową plechą (dermatofity) nazywana jest dermatofitozą. U psów i kotów chorobę tą wywołują grzyby następujących gatunków:
- Microsporum Canis,
- Microsporum Persicolor,
- Microsporum Gypseum,
- Trichophyton Mentagrophytes,
- Trichophyton Verrucosum.
Pierwszy z nich stanowi główną przyczynę wszelkich dermatofitoz występujących u psów i kotów. Przypisuje mu się wywoływanie ponad 90% przypadków chorób.
Za przenoszenie grzybicy odpowiedzialne mogą być pasożyty żerujące na naszych ulubieńcach, jak pchły, wszy, wszoły czy nawet muchy. Nietrudno jest jednak zarazić się także podczas bezpośredniego kontaktu ze zwierzakiem, tudzież na skutek dotykania jego akcesoriów, jak szczotka, miska czy zabawki.
Gliwicka Klinika Weterynaryjna w województwie śląskim radzi: jak zapobiegać chorobom dermatologicznym zwierząt?
Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia chorób skórnych u zwierząt domowych, należy przestrzegać kilku istotnych zasad profilaktyki. Ostrożności nigdy za wiele, a dobre przyzwyczajenia dadzą nam pewność, że ze swojej strony zrobiliśmy wszystko, aby nasz pies czy kot nie były niepotrzebnie narażone na pojawienie się schorzenia.
Jak zapobiegać chorobom skórnym u swojego zwierzaka? Oto kilka istotnych zasad:
- pamiętaj o stosowaniu preparatów przeciwko pchłom i innym insektom. Ochroną powinny być podjęte wszystkie zwierzaki w domu;
- nie kąp swojego psa zbyt często, o ile nie ma takiej realnej konieczności. Używaj wyłącznie szamponów zaleconych przez lekarza weterynarii;
- nie karm swojego zwierzaka “resztkami z pańskiego stołu” – większość jedzenia przeznaczonego dla ludzi nie jest przyrządzona w sposób zdrowy dla czworonogów. W dodatku duża ilość jedzenia może stanowić czynnik alergizujący – jak wołowina czy przetwory mleczne;
- w przypadku ras, które mają wyjątkowe problemy z alergiami, najlepiej postawić na hypoalergiczne, gotowe karmy dla zwierząt. Po gruntownym przebadaniu pacjenta najlepszą opcję żywienia podsunie lekarz weterynarii;
- pamiętaj o wizytach kontrolnych w gabinecie weterynaryjnym – regularna kontrola stanu zdrowia czworonoga stanowi gwarancję szybkiej reakcji w przypadku pierwszych objawów choroby;
- jeśli już wybierasz się na wizytę dermatologiczną, pamiętaj, aby nie kąpać zwierzaka na dwa tygodnie przed planowaną datą odwiedzin w klinice i nie czyścić uszu psa czy kota na 5 dni przed wizytą. Pamiętaj również, aby zabrać ze sobą kompletną dokumentację dotychczasowych chorób swojego podopiecznego i zastosowanego leczenia. Pomoże to usprawnić proces przeprowadzania diagnozy.