Kolonoskopia weterynaryjna to odpowiednik zlecanego u ludzi badania o dużym znaczeniu diagnostycznym wielu chorób. Choć zwierzęta domowe różnią się od nas różnymi szczegółami anatomicznymi, to w ich przypadku również niejednokrotnie konieczne jest kompleksowe badanie przewodu pokarmowego. W poniższym tekście wykażemy, że odpowiednio wcześnie przeprowadzona kolonoskopia może uratować życie zwierzęcia oraz przybliżymy sytuacje, w jakich jej wykonanie jest wskazane.

Spis treści
Czym jest to badanie?
Wskazania do badania
Przebieg badania
Gdzie można przeprowadzić?

Czym jest kolonoskopia weterynaryjna?

Kiedy pojawia się temat badań wziernikowych przewodu pokarmowego takich jak kolonoskopia, wielu pacjentów (lub – w przypadku weterynarii – ich opiekunów) może czuć się nieco zdezorientowana stosowaną terminologią. Tymczasem nazwa konkretnego badania oddaje dokładnie jego istotę i sposób przeprowadzenia.

Kolonoskopia a gastroskopia

Zabiegi kolonoskopii oraz gastroskopii to dwa rodzaje badań endoskopowych przewodu pokarmowego. Oba znajdują zastosowanie w weterynarii, zatem przed dalszymi rozważaniami warto rozgraniczyć te pojęcia.

Oesofagogastroduodenoskopia (często opisywana jako tylko gastroskopia) to badanie obrazowe górnej części przewodu pokarmowego – od przełyku aż do dwunastnicy Endoskop w tym badaniu wprowadza się przez jamę ustną pacjenta.

Kolonoskopia służy do badania końcowego odcinka przewodu pokarmowego i może obejmować obszar od odbytnicy aż po okrężnicę. To właśnie ze względu na to ostatnie kolonoskopia jest tak ważnym badaniem. Jelito grube, w dużo większej mierze niż inne elementy przewodu pokarmowego, jest bowiem częstym miejscem powstawania niebezpiecznych patologii.

Wskazania do kolonoskopii w weterynarii

W medycynie badanie to zaleca się profilaktycznie u osób powyżej 40-50 roku życia. Nosi ono nazwę kolonoskopii przesiewowej i ma na celu znalezienie ewentualnych sygnałów rozwoju stanów zapalnych lub nowotworów, których ryzyko zwiększa się wraz z wiekiem.

Kolonoskopia weterynaryjna obejmuje przede wszystkim badania diagnostyczne zlecane wtedy, kiedy już wystąpiły niepokojące opiekuna objawy. Do klasycznych wskazań należy pojawienie się krwi w kale zwierzęcia. Może ona świadczyć o chorobie wrzodowej, uszkodzeniu jelita lub rozwijającym się procesie nowotworowym. Należy odróżnić krwisty stolec od stolca smolistego, przyjmującego czarną barwę, który świadczy o krwawieniu z górnej części przewodu pokarmowego i jest z kolei wskazaniem do gastroskopii.

Innym wskazaniem do kolonoskopii jest uporczywa biegunka, której przyczyn opiekun nie umie zidentyfikować. Lekarz weterynarii może również zlecić zabieg, jeśli podejrzewa u zwierzęcia zaburzenia wchłaniania lub stwierdzi inne oznaki wskazujące na proces zapalny, nowotworowy albo rozdęcie jelit. Kolonoskopię można również zastosować, aby pobrać wycinki histopatologiczne zdrowej tkanki jelita.

Innym rodzajem zabiegu jest kolonoskopia terapeutyczna, która nie ma na celu jedynie diagnozy, ale też leczenie zmian. Można jej użyć w przypadku konieczności usunięcia polipów wyrastających ze ściany jelita lub ciał obcych, a także do poszerzania patologicznych zwężeń światła narządu i tamowania krwotoków.

Jak weterynarz przeprowadza się kolonoskopię?

Zabieg kolonoskopii nie należy do przyjemnych – dotyczy to zarówno ludzi, jak i zwierząt. Badanie wywołuje silny dyskomfort, jest inwazyjne i niejednokrotnie bolesne. Lekarz weterynarii przed rozpoczęciem zabiegu znieczula pacjenta. Przez cały czas trwania badania zwierzę pozostaje w ogólnym znieczuleniu.

Przed zabiegiem zwierzę powinno nic nie jeść przez przynajmniej 24 godzin. Pozwoli to na dokładne oczyszczenie jelit z treści pokarmowej. W celach wspomagających można zastosować lewatywy lub zalecone przez lekarza weterynarii leki przeczyszczające.

Pies u weterynarza

Przebieg badania

Lekarz przeprowadzający kolonoskopię musi odpowiednio ułożyć pacjenta. Zwierzę zazwyczaj kładzione jest na lewym boku, co umożliwia optymalny dostęp do jelita. Lekarz wprowadza wziernik przez odbyt pacjenta, uprzednio nakładając na urządzenie specjalny żel. Po przeprowadzeniu zabiegu opiekun zwierzęcia może obejrzeć nagranie, które jest również przekazywane na nośniku lekarzowi, który zlecił badanie.

Wybudzenie zwierzęcia z narkozy może potrwać nawet kilka godzin. Należy w tym czasie zapewnić zwierzęciu poczucie bezpieczeństwa oraz dużo ciepła, bowiem znieczulenie ogólne mocno wyziębia organizm.

Co może wykazać badanie?

A co może znaleźć się na nagraniu? Najbardziej widocznymi zmianami, jakie może uchwycić kamera, są oczywiście polipy, czyli wszelkiego rodzaju struktury, wyrastające ze ściany narządu do jego światła. Polipy kojarzą się wielu osobom z nowotworami, jednak w rzeczywistości niewielka część z nich ma taką naturę. Do najczęściej występujących u ssaków polipów należą zmiany zapalne oraz hiperplastyczne, czyli wynikające z łagodnego przerostu tkanki, który nie ulega zezłośliwieniu. Podobnie jednak jak u ludzi, również u domowych zwierząt każdy polip powinien być zbadany histopatologicznie, aby wykluczyć ewentualny nowotworowy charakter zmiany. Chorobą, której najbardziej obawiamy się w aspekcie jelita grubego, jest rzecz jasna rak, który u ssaków najczęściej przyjmuje postać gruczolakoraka o budowie cewkowej lub kosmkowej. Polipy mogą przyjmować bardzo różny wygląd, od obłych, gładkich guzków aż do wrzodziejących struktur przypominających kratery – to częsty obraz w przypadku nowotworów złośliwych.

Niezłośliwe polipy nie wymagają wycięcia, chyba że ich rozmiar powoduje dyskomfort lub zaburza pracę jelita. Innymi charakterystycznymi zmianami są owrzodzenia, mające postać zaczerwienionych, przekrwionych obszarów z ubytkami błony śluzowej, które mogą krwawić w widoczny sposób.

Gdzie można przeprowadzić badanie?

Jeśli Twój podopieczny zdradza niepokojące objawy, wskazujące na chorobę przewodu pokarmowego, najlepiej nie zwlekać i natychmiast poszukać profesjonalnej pomocy.

Pracownia weterynaryjnej endoskopii funkcjonuje w Gliwickiej Przychodni Weterynaryjnej. Nasi specjaliści mają doświadczenie w diagnostyce i leczeniu chorób przewodu pokarmowego u zwierząt, a co równie ważne, dbają o dobre samopoczucie zwierzęcia zarówno w trakcie zabiegu, jak i po jego zakończeniu. Opiekun zawsze zostają kompleksowo poinformowani o stanie zdrowia podopiecznego i poinstruowany co do ewentualnego dalszego leczenia. W naszej przychodni wierzymy, że nasi pacjenci zasługują na taką samą troskę i uwagę jak ludzie, dlatego dbamy o to, aby nasze usługi stały na jak najwyższym poziomie. Zapraszamy do placówki wszystkich opiekunów, dla których ważne jest nie tylko zdrowie, ale również komfort ich podopiecznych.